Bilhassa bu devirde çocuğun akademik performansına katı ve baskıcı bir halde çok odaklanan, hislerini düzenlemede zahmet yaşayan, yüksek gerilim yansısı gösteren ve çocuğun duygusal sürecini görmezden gelen aile tavırları, çocuğun imtihan süreci üzerinde olumsuz tesirler oluşturuyor.

Yıl boyunca yorulan çocuğunuz kendi potansiyeli içerisinde bugüne geldi. İmtihana birkaç hafta kala çocuğunuzun akademik performansında büyük değişiklikler beklemek gerçekçi olamayacak, tam tersi çocuk üzerinde yıkıcı bir tesir oluşturacaktır. Bu süreçte çocuktan çok ebeveynlerin performanslarının çocuğun hem akademik performansında hem de ruhsal âlâ oluşunda belirleyici bir tesir oluşturacağını söyleyebilirim.

Ebeveynler ve öğrenciler için imtihan sürecinde hem akademik performansı hem de ruhsal âlâ oluşu destekleyecek değerli noktaları şu halde sıralayabilirim;

Ebeveynler için;

• Yargılayıcı lisandan uzak destekleyici ve motive edici bir rol üstlenin: Çocuğunuzun sayısal pahalarını değil gösterdiği gayretini taktir edin. Ona inandığınızı ve güvendiğinizi sözel ve davranışsal yolla gösterin. Olumlu ve gerçekçi yaklaşımlarla onu cesaretlendirin. Olumlu istikametlerine vurgu yapın.
• Baskıdan uzak gerçekçi beklentiler oluşturun: Tüm bu süreçte çocuğunuzla kurduğunuz irtibatın onda yüksek beklenti oluşturmamasına dikkat edin. Aksi taktirde olumlu tesir yaratmak gayesiyle yaptığınız konuşmalar çocuğunuzda baskı hissettirerek dert düzeyinde artışa neden olacaktır. Örneğin ‘’Senin aslında yapabileceğinden çok eminiz.’’ halinde yapacağınız bir konuşma çocukta ‘’Başaramazsam ailem hayal kırıklığına uğrayacak.’’ biçiminde bir niyet oluşmasına neden olabilir. Bu fikir de çocukta telaş düzeyini arttırabilir. 
• Sınavın yalnızca bir modül olduğunu ona hatırlatın: İmtihanın hayatlarının tek belirleyicisi olmadığını ve yalnızca küçük bir kesim olduğunu söz edin. Bu kıymetlendirme onun kimlik değerlendirmesi olmadığını yalnızca o imtihanın bir değerlendirmesi olduğunu ona hissettirin. 
• Duygular bulaşıcıdır. Çift taraflı gerilimi azaltmaya yardımcı olun: Ebeveyn gerilimli ve gerilimi yönetmede zorluk yaşıyorsa çocuk için bu süreci yönetmek daha sıkıntı olacaktır. O yüzden evvel ebeveyn olarak kendi gerilim düzeyinizi azaltmaya yönelik marifetleri uygulama konusunda harekete geçin. Zorlandığınız durumlarda uzmandan takviye alın. Bununla birlikte çocuğunuza nefes idmanı, gevşeme idmanı ve meditasyon üzere gerilimle başa çıkma tekniklerini öğrenmeleri konusunda yardımcı olabilirsiniz. 
• Sınav haftası boyunca keyifli etkilinler yapması konusunda çocuğunuza alan açın: İmtihana sayılı günler kala bedensel ve zihinsel yorgunluğu azaltmada tekniklerin yanı sıra keyif alanlarına yer açmak çocuğu ruhsal manada rahatlayacak ve gerilim düzeyinin azalmasına yardımcı olacaktır.
• Düzenli ve istikrarlı rutinler oluşturun: Çocuğunuzu sağlıklı beslenme, antrenman yapma ve tertipli uyku konusunda destekleyin. 
• Yakınlarınızın tebrik ve muvaffakiyet içerikli konuşmaların kabulünü çocuğunuza bırakın: imtihan öncesi ve imtihan sonrası çocuğunuza yapılan tebrik aramaları ya da ziyaretleri kabul edip etmeyeceğini çocuğunuza bırakın. Yeterli niyetle yapılan konuşmalar çocuğunuzda baskı hissettirebilir. Bu süreçte çocuğunuzun isteğine bağlı olarak tebrikleri siz üstlenebilir ve kendisine ileteceğinizi belirtebilirsiniz.
• Sonuç odaklı lisan yerine his odaklı lisanı kullanmaya itina gösterin: Bilhassa imtihan haftasına girilen devirde alınan puanlardan çok imtihan öncesi ve sonrası çocuğunuzun hislerine odaklanın ve duygusal muhtaçlıklarını gözlemleyin. Örneğin, çocuğunuza ‘Nasılsın?’ ya da ‘Kendini nasıl hissediyorsun?’ halinde sorular sorarak onun hislerini söz etmesine yardımcı olun. 
• Çocuğunuzun his sözlerini dinleyin: imtihan süreci hakkında bağlantıda olun. Hislerini söz etmesine müsaade verin. Sorularını cevaplayın ve onları rahatlatmaya çalışın. Gerekli gördüğünüz durumlarda bir uzmandan takviye alması için çocuğunuzu destekleyin. 

Her çocuğun bu süreçte gereksinimleri farklı olabilir. Bu nedenle çocuğunuzun kişisel ihtiyaçlarını dikkate alarak yaklaşmanız epey kıymetli olduğunu söyleyebilirim. Genel olarak bu süreçte olumlu, destekleyici ve anlayışlı bir tavır sergilemek çocuğunuzun imtihan sürecinde ruhsal âlâ oluşunu muhafazasına yardımcı olacaktır.

Öğrenciler için; 

• Sınav süreci gerilimli bir süreç olabilir. Bu süreçte heyecan ve dert üzere hisleri hissetmeniz epeyce doğaldır. Bu hisleri belirli bir seviyede hissetmenizin doğal olduğunu kendinize hatırlatın.
• Sınav yaklaştıkça sizin fonksiyonunuzu bozan olumsuz niyetlerde örneğin ‘kazanamazsam ailem hayal kırıklığına uğrayacak’ üzere niyet ve hislerinizi yakınlarınızla paylaşın. Hisleri bastırmak yerine paylaşmak rahatlamanıza yardımcı olacaktır.
• Zihni rahatlatacak tekniklerden faydalanın. Zihinsel olarak rahatlamak imtihan öncesinde epeyce değerli. Meditasyon, nefes idmanı ve gevşeme teknikleri gerilim düzeyinizin azalmasına yardımcı olacak ve odaklanmanızı arttıracaktır.
• Düzenli uyku ve istikrarlı beslenmeye itina gösterin. Çalışmalar uyku ve beslenme eksikliğinin gerilim üzerinde arttırıcı bir tesir oluşturduğunu göstermektedir. Hasebiyle uyku ve beslenme sistemi zihinsel ve fizikî sağlınızı destekleyecektir.
• Fiziksel olarak faal olun. Yalnızca ders çalışmak yerine antrenman yapmak, yürüyüşe çıkmak ya da sizi yormayacak biçimde arkadaşlarınızla hoşunuza giden aktiviteler yapmak ruhsal sıhhatinizi destekleyecektir. 
• Sonuca değil sürece odaklanın. Sonucun ne olacağını bilemezsin. Denetim edebileceğiniz ve bilebileceğiniz an içinde bulunduğunuz anı nasıl geçirdiğinizdir.
• Unutmayın ki gireceğiniz imtihan sizin nasıl biri olduğunuzun sonucu değil, sadece girdiğiniz o imtihanın bir değerlendirmesidir. Başa çıkamadığınızı düşündüğünüz durumlarda dayanak almak istediğinizi ailenize bildirmekten çekinmeyin. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı