Ani ve beklenmedik vakitlerde meydana gelen şiddetli zelzelelerin travmalara yol açabildiğini belirten uzmanlar,  depremi yaşayan insanların yüzde 20’sinin Travma Sonrası Gerilim Bozukluğuna (TSSB) yakalandığını tabir ediyor. Travma sonrası gerilim bozukluğunun bayanlarda 2-3 kat fazla görüldüğüne dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, zelzele sonrasında travma yaşayanlarda daima gergin hissetme, yalnız kalmaktan ve konuta girmekten korkma üzere tesirler görüldüğünü vurguluyor. Şentürk, kişinin hayat kalitesini olumsuz biçimde etkileyen durumlarda kesinlikle bir uzmana başvurulmasını tavsiye ediyor.

 

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, sarsıntıların yol açtığı ruhsal travmalara ait değerlendirmede bulundu. 

Beklenmedik olaylar travma oluşturuyor

Kişinin hayatında düşünce ve hüzün yaratan pek çok durum ve olaylar olabildiğini lakin bunların tümünün ruhsal travma oluşturmayacağını tabir eden Dr. Erman Şentürk, “Bir olayın ruhsal travma yaratabilmesi için kişinin çok ağır dehşet, dehşet yahut çaresizlik hissi içinde olması gerekiyor. Tıpkı vakitte kişinin kendisinin yahut yakınlarının da mevt ve yaralanma tehlikesini yaşaması ya da hissetmesi kıymetlendirme açısından değerli bir kriter. Sel, zelzele, yangın üzere birtakım doğal afetler travmalara yol açabilir. İnsan eliyle yapılan savaş, azap, tecavüz, kazalar, trafik kazaları, iş kazaları, beklenmedik ani vefatlar, önemli ve ölümcül hastalıklara yakalanma üzere durumlar da ruhsal tramvaya daha fazla yol açıyor. Ruhsal travma sonrasında iki psikiyatrik durum çok fazla gözlemleniyor. Bunlardan biri Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB), bir başkası de depresyon” dedi.

Bu belirtiler depresyonu işaret ediyor

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, depresyonda ağır bir mutsuzluk, karamsarlık, isteksizlik, keyifsizlik, hiçbir şeyden keyif almama, evvelden severek yaptığı şeylere ilgi duymama, geleceğe dair rastgele bir plan ve program yapmama, ağır bir enerjisizlik hali, uyku ve iştah değişikliklerinin de çok sık gözlemlendiğini söyledi.

TSSB uzun yıllar sürebiliyor

Toplumda ruhsal travma yaşayan pek çok kişi olduğunu fakat bir kısmında travma sonrası gerilim bozukluğu geliştiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Travma sonrası gerilim bozukluğu uzun yıllar sürebildiğini ve önemli iş gücü kaybına yol açabilen bir rahatsızlık olduğunu söylemek mümkün. Yapılan çalışmalar sarsıntısı yaşayan insanların yüzde 20’sinin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalandığını gösteriyor. Birtakım bireylerde bu duruma daha yatkınlık olabiliyor yahut kimi şahıslar bu duruma daha güçlü olabiliyor. Bizim için kimlerin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalanacağı ya da kimlerin daha uzun müddet bu durumu yaşayacağını evvelce bilmek çok kolay olmuyor lakin bununla ilgili birtakım sinyaller ve belirtiler bulunuyor” dedi.

TSSB bayanlarda 2-3 kat fazla görülüyor

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, yapılan araştırmaların bayanlarda travma sonrası gerilim bozukluğunun erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyduğunu söyledi. Dr. Erman Şentürk, “Geçmişte farklı bir ruhsal travma yaşayanlar, geçmiş hikayesinde ruhsal hastalık geçirmiş olanlar, yakınlarında psikiyatrik rahatsızlık bulunan bireylerin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalanma ihtimalleri daha fazladır” sözlerini kullandı.

Deprem geçmişi olanın yatkınlığı daha fazla oluyor

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, ‘Ruhsal travma ne kadar şiddetli yaşanmışsa tesirleri de bir o kadar fazla ve uzun vadeli oluyor’ ihtarında bulundu ve “Örnek olarak sarsıntıda yakınını kaybeden bir kişi, kaybetmeyen bir bireye nazaran ya da konutu hasar gören kişi, konutunu kaybeden kişi bu durumları yaşamayan bireylere nazaran, en berbatı de enkaz altında kalan kişi, kalmayan bireye nazaran ruhsal travmayı daha şiddetli yaşayabildiği için travma sonrası gerilim bozukluğuna yatkınlığı daha fazla oluyor” diye konuştu.

Yalnız kalmak korkutuyor

Olayın olduğu yere gitmemek, olayın olmamış üzere yaşanmaya çalışılması üzere kaçınma davranışlarının travma sonrası gerilim bozukluğuna daha çok sebep olduğunu vurgulayan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Özellikle sarsıntıdan sonra şahıslarda meskenin içerisinde yalnız kalamama, daima bir yakınının yanında olması gereksinimini hissetme, yakını konutun dışına çıktığında kendisini çok huzursuz ve gergin hissetme, konutun içine girmek istememe, akrabalarına gitme çok sık gözlemlediğimiz belirtiler ortasında yer alıyor” sözlerini kullandı.

Etkilenme durumuna nazaran farklı tedaviler uygulanıyor

Travma sonrası gerilim bozukluğu tedavisine ait de değerlendirmede bulunan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Burada en kıymetli durum, kişinin travmadan ne derecede etkilendiğidir. Travmadan çok az etkilenen, hayatını eskisi üzere sürdürebilen şahıslarda bilgilendirme genel olarak kâfi oluyor. Travmadan daha çok etkilenmiş, belirtileri yaşayan lakin işine devam edebilen şahıslarda danışmanlık yahut çok kısa periyodik bir psikiyatrik tedavi yaklaşımı kâfi olabiliyor. Travmadan önemli manada etkilenen ve önemli belirtiler yaşayan lakin yeniden de işini düzgün makus sürdürebilen bireylere psikiyatrik tedaviyi öneriyoruz. Tekrar burada da danışmanlık değerli bir rol oynuyor” dedi.

Depresyon eşlik ediyorsa ilaç tedavisi şart…

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, travmadan önemli manada etkilenen ve ağır belirtileri olan bireylere psikiyatrik tedavi önerildiğini söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı: 

“TSSB belirtilerine depresyon da ekleniyorsa mutlaka ilaç tedavisini öneriyoruz. İlaç tedavisinde daha çok antidepresan tedavisi uygulanıyor. Birebir vakitte birtakım anksiyolitik tedavileri de eklenebiliyor. İlaç tedavilerinin yanı sıra tıpkı vakitte terapilerin de tesirli olduğunu biliyoruz. Bilhassa bilişsel davranış terapi ismini verdiğimiz terapi metodu bu sürecin daha kolay atlatılmasında şahıslara yardımcı oluyor.”

 

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı